Hạ Lang là một huyện miền núi, vùng cao, biên giới, cách thành phố Cao Bằng khoảng 74 km về phía Đông Bắc (theo Tỉnh lộ 207). Ba mặt phía Bắc, Đông, Nam giáp tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc; phía Tây giáp huyện Trùng Khánh, huyện Quảng Uyên và Phục Hòa.

          Huyện có 13 đơn vị hành chính, bao gồm 01 Thị trấn và 12 xã (Thị trấn Thanh Nhật; các xã Quang Long, Thống Nhất, Thị Hoa, Cô Ngân, Vinh Quý, An Lạc, Kim Loan, Đức Quang, Thắng Lợi, Đồng Loan, Lý Quốc, Minh Long). Với tổng diện tích tự nhiên 463,35 km², địa hình phức tạp, do kiến tạo địa chất thấp dần từ Tây sang Đông, núi cao, hiểm trở, chia cắt mạnh, có nhiều nếp gãy khổng lồ từ 5 đến 10 km tạo nên những khe sâu, hang động có vẻ đẹp kỳ vỹ, như động Dơi ở Đồng Loan, nay đã được công nhận danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia; ngoài ra còn có các hang động khác (hang Ngườm Én ở xã Đồng Loan; hang Ngườm Riềm ở thị trấn Thanh Nhật ...)

          Dân số của huyện hơn 25.000 người, thành phần gồm 3 dân tộc: Tày, Nùng, Kinh, trong đó người Tày, Nùng là chủ yếu, chiếm khoảng 95%; cư trú xen kẽ bên nhau thành làng, bản, khu dân cư, tạo nên một bức tranh đa dạng, thống nhất về văn hóa đặc sắc giữa các dân tộc cũng như từng dân tộc riêng biệt.

          Về các lễ hội, lễ Tết truyền thống: Hàng năm, nhân dân các dân tộc huyện Hạ Lang tổ chức những ngày hội vào dịp mừng xuân mới, thường là những tháng đầu năm mới Âm lịch, sau Tết nguyên đán.

          - Hội Lồng tồng (hội xuống đồng) của người Tày, Nùng diễn ra đầu năm với cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bội thu: Bản Thừng (Minh Long) ngày 4 tháng Giêng, Bằng Ca ngày 6 tháng Giêng, Bản Bang (Lý Quốc), Bản Thuộc (Đồng Loan) vào ngày Dậu tháng Giêng, Bản Răng (An Lạc) ngày 7 tháng Giêng, Bản Tao (Kim Loan) ngày 8 tháng Giêng, Nà Ran (Đức Quang) ngày 9 tháng Giêng, Bản Rạc, Bản Nhôn, Bản Khúa, Bản Nha (Cô Ngân) ngày 10,11,12,13 tháng Giêng, Pò Nà (Việt Chu, Thị Hoa) ngày 14 tháng Giêng

          - Lễ hội Chùa Sùng phúc - lễ hội truyền thống lớn nhất của người dân Hạ Lang trong năm, được tổ chức vào ngày 15,16 tháng Giêng hàng năm trong sự đan xen, hòa quyện giữa những nghi lễ trang trọng và các hoạt động văn hóa dân gian sôi nổi, đặc sắc như lượn giao duyên đối đáp, điệu sli ...

          - Các ngày lễ Tết gắn với truyền thống cư dân nông nghiệp trồng lúa nước và đạo lý uống nước nhớ nguồn của cư dân Việt cổ được tổ chức trong các tháng Âm lịch trong năm: Tết thanh minh (3/3), Tết đoan ngọ (5/5), Tết khoăn nà (trả công ơn trâu bò sau vụ cày bừa) (6/6), sờ nèn (tục đi tái, trả ơn công lao bố mẹ bên nhà vợ) (14,15/7), Tết trung thu (15/8), kin kháu mơ (mừng lúa mới, mừng vụ mùa bội thu) (9/9, 2/10, 11/11).

          - Ngoài ra, trên địa bàn huyện có hội giao duyên Thang Nà, Bản Kiểng xã Quang Long diễn ra vào ngày 16/4 Âm lịch (hội mới được khôi phục từ năm 2014), chợ Phai Làng (Thắng Lợi) ngày 30 và 01 tháng Giêng, chợ hội vùng Bằng Ca vào tháng Giêng, tháng 3, tháng 7 Âm lịch.

          Về văn hóa ẩm thực, sản vật địa phương: ngoài các sản vật, món ăn phong phú mang đậm chất núi rừng Cao Bằng, Hạ Lang có đặc sản nổi tiếng được du khách thập phương biết đến đó là: sản phẩm bún khô Hạ Lang, bánh khảo tàu dùng tại trung tâm phố huyện, sản phẩm đường phên tại xóm Lũng Đốn, Thị trấn Thanh Nhật.

          Về văn hóa dân tộc: dân tộc Tày có làn điệu lượn then, phong slư. Dân tộc Nùng có làn điều hà lều ở An Lạc, Vinh Quý, Quang Long, Kim Loan; Thị Hoa, Thái Đức có làn điều Nài Sli ... Các làn điệu nói trên đa dạng và phong phú, thể hiện được bản sắc của từng dân tộc, có tính giáo lý và tính giáo dục cao; là hình thức để mọi người giao lưu ở các ngày cưới xin, hội chợ, chợ phiên, mừng vào nhà mới, mừng thọ ...